HAREKET VE DESTEK SİSTEMİ
EKLEMLER
Kemikleri birbirlerine bağlayan yapılara EKLEM adı verilir.
EKLEMİN YAPISI
EKLEMLER
Bacağımızı her büktüğümüzde ya da yumruğumuzu her sıktığımızda eklemlerimiz çalışır. Eklemlerimiz,kemiklerin birleştiği yerlerde bulunur. Onlar olmadan,vücudumuz hareket edemez ve dimdik dururdu.
Eklemlerin çoğu kapı menteşesinin kapıyı açıp kapaması gibi,kemiklerin serbestçe hareket etmesini sağlarlar.
Eklemler hareket yeteneklerine göre üç çeşittir :
1. OYNAR ( HAREKETLİ) EKLEMLER
2. YARI OYNAR YARI HAREKETLİ )EKLEMLER
3. OYNAMAZ ( HAREKETSİZ) EKLEMLER
EKLEMLER
Bacağımızı her büktüğümüzde ya da yumruğumuzu her sıktığımızda eklemlerimiz çalışır.
Eklemlerimiz kemiklerin birleştiği yerlerde bulunur. Onlar olmadan vücudumuz hareket edemez, dimdik dururdu.
Kemikleri birbirlerine bağlayan yapılara EKLEM adı verilir.
HAREKETLİ ( OYNAR ) EKLEMLER
Hareketli eklemler, oldukça esnektirler ve vücutta büyük oranda bulunurlar. İki kemik arasındaki eklemler rahatlıkla hareket ederler.
ÖRNEK :
OMUZ EKLEMİ,DİRSEK EKLEMİ, EL BİLEĞİ EKLEMİ,KALÇA EKLEMİ,DİZ EKLEMİ,ALT ÇENE EKLEMİ.
EKLEMLER NASIL HAREKET EDERLER?
Vücut eklemlerinin büyük kısmı hareketli eklemlerdir. Her birinin içindeki boşluk hareket sırasında eklemi yağlayan bir çeşit sıvı ile doludur. Eklem, ligaman olarak adlandırılan kemiklerin hareketi sırasında birbirinden ayrılmamasını sağlayan,yumuşak şeritlerle birarada tutulur. Dört çeşit hareketli eklem vardır. Her biri farklı derecelerde vüvuda hareket kaabiliyeti sağlarlar.
YARI HAREKETLİ
Çok az hareket edebilen eklemler , belkemiğinde olduğu gibi , kemiklerin kısıtlı hareketlerini sağlarlar.
ÖRNEK :
OMURLAR ARASINDAKİ EKLEMLER.
HAREKETSİZ EKLEMLER
Bu eklemler, kemiklerin kafatasında olduğu gibi sabit ve sıkı şekilde tutturulduğu yerlerde bulunurlar.
ÖRNEK :
BAŞ EKLEMLERİ
KASLAR
Kaslar,vücudun hareket sistemini oluşturan yapılardır.Kasların önemli özelliği kasılıp-gevşeme ( Uzayıp - Kısalma )yeteneğidir.
Vücudun hemen hemen yarısını kaslar oluşturur.
Kaslar,kimyasal enerjiyi hareket enerjisine dönüştürerek organları çalıştırır.
Kas hücrelerinin sitoplazmasında boyuna uzanan kasılıp gevşeme özelliği olan telciklere MİYOFİBRİL adı verilir.
UYARI :
Kaslar iskeletle beraber canlıya hem destek olur,hem de canlının hareketini sağlar.İskeletin dikliği ve canlının şekil alması kaslar sayesinde olur.
Ayrıca kaslar bazı organların yapısını oluşturarak çalışmasını sağlar. Kaslarımız çok miktarda eneji harcadığından bol miktarda kan damarı ile beslenirler
KAS ÇEŞİTLERİ
Vücudumuz, bütün hareketlerden sorumlu olan üç çeşit kas içerir. Bütün kas tipleri sinirlerce uyarıldıklarında kasılan lifleri kapsar. Bu kaslar bazı yönlerden farklılıklar gösterirler.
İskelet kası ( çizgili kas) kemiklere bağlıdır ve her çeşit istemli harekete sebep olur.Düz ( çizgisiz) kaslar organların içinde plakalar oluşturur ve güçlü kalp kası sadece kalpte bulunur. Son iki kas tipi istemsiz hareketlere neden olur.
KASLAR YAPI VE GÖREVLERİNE GÖRE ÜÇE AYRILIR:
1 . KIRMIZI KASLAR
2 .DÜZ ( BEYAZ )KASLAR
3. KALP KASI
KAS ÇEŞİTLERİ :
1. KIRMIZI KASLAR :
İskeletimizi oluşturan kaslardır.Bu kaslara iskelet kasları da denir. İsteğimize bağlı olarak çalışır.
Bulundukları yerler:
Ağızda,gözde,parmaklarda,üyeler gibi organlarda yer alır.
DÜZ KASLAR
İsteğimiz dışında yaşam boyu çalışan kaslardır.
ÖRNEK :
Midemiz hiçbir zaman bizim isteğimizle çalışmaz.Kendi yapacağı işe göre çalışır. Düz kasların çalşmaları yavaştır,kasılmaları güçsüzdür.
Sindirim,Solunum Boşaltım ve Üreme sisteminde yer alan organlarda Düz kaslar bulunur.
KALP KASI
Vücudumuzda bulunan üç temel kas çeşidinden birini oluşturan kalp kası,kalp duvarında bulunur. Kalp kası lifleri çubuk şeklindedir ve uzunlamasına dallara ayrılırlar. Kalp kası istem dışı olarak ,kendi özel ritmiyle kasılır ( yaklaşık dakikada 70 kere) ve kalbimizden vücudumuza hiç yorulmadan kan pompalar.
Kırmızı kas olmasına rağmen isteğimiz dışı çalışır. Kalp kasının çalışmasını otonom sinir sistemi tarafından düzenlenir.
KASLARIN GÖREVLERİ
1. İskeletimizin hareketini,organların çalışmasını sağlar.
2. Sindirim sonucu kana geçen glükozu glikojen şeklinde depo eder.
3. Kanın vücut içinde dolaşımını sağlar.
4. Sindirime,solunuma ve konuşmamıza yardım eder.